Naar een nieuw kantoormodel?

Er wordt regelmatig gezegd dat door de gezondheidscrisis en de toename van thuiswerken, de professionele wereld in de nabije toekomst wel eens kantoorloos zou kunnen worden. Toch is de CORUM Groep in 2020 via haar Vastgoedfondsen blijven investeren in deze sector. Is het kantoor dan echt voorbij? Meer dan een jaar na het begin van de gezondheidscrisis blikt Philippe Cervesi, Directeur Investeringen, terug op de ontwikkelingen en trends die in bedrijven zijn waargenomen om deze vraag te beantwoorden.

Fragment van het webinar "2021: heb ik nog de juiste reflecties voor mijn investering? (17/03/2021):

Het kantoor is nog niet voorbij. Althans niet vanuit ons standpunt. We zien het al, zelfs al is het maar op het niveau van onze onderneming, en het is best een interessante ontwikkeling: alle medewerkers willen terug naar kantoor komen. Ze willen een sociaal leven hebben dat dit professionele aspect omvat. Ze zien collega's, ze praten met elkaar, en zo maken ze zich ook het DNA van de onderneming eigen. In elk geval is dit een fenomeen dat wij bij onze medewerkers vaststellen.

Een essentiële plaats voor de ontwikkeling van de bedrijfscultuur en de creativiteit van de werknemers

Meer in het algemeen heeft thuiswerken interessante resultaten opgeleverd. Het heeft met name aangetoond dat het mogelijk is efficiënt op afstand te werken en heeft in zekere zin waarde gecreëerd. Thuiswerken in het extreme geval, zoals we soms in de pers lezen, heeft volgens ons echter geen toekomst.

Waarom niet? Ik zal u twee voorbeelden geven.

Het eerste is dat verschillende grote, vaak vooruitstrevende Amerikaanse bedrijven, waaronder IBM en Yahoo, eind jaren negentig 50% van hun personeelsbestand wilden laten overschakelen op fulltime thuiswerken.  Ze krabbelden al snel terug omdat ze beseften dat ze interne consultants creëerden, mensen die geen bedrijfscultuur meer hadden, die zich de bedrijfscodes en -waarden niet meer eigen maakten. Mensen die beseften dat zij volledig onafhankelijk konden werken. Bovendien daalde het niveau van de creativiteit zeer snel. Uit studies van HR-teams bleek onder meer dat het gebrek aan uitwisselingen en 'gebaren' de inventiviteit van de werknemers aanzienlijk verminderde.

Ten tweede is het voor een onderneming van essentieel belang om talent te verenigen en aan te trekken. Daartoe moeten deze mensen zich met de organisatie identificeren, gemeenschappelijke doelstellingen hebben en dagelijks met elkaar in contact staan. De prioriteit voor bedrijven, zo blijkt uit onze gesprekken met onze huurders, is dan ook het creëren van leefruimtes binnen de kantoren.

De toekomst van het kantoor zal de ontwikkeling van woon- en ontmoetingsruimten omvatten

Het is duidelijk dat we naar een iets ander model zullen evolueren. We gaan de voorkeur geven aan open ruimtes en plekken waar interactie mogelijk is, plekken waar je samen kunt eten, samen kunt sporten, een praatje kunt maken bij de koffieautomaat, maar dat alles zal vierkante meters vergen. Het kan dus zijn dat we een aantal van die vierkante meters opgeven als gevolg van de democratisering van het thuiswerken, met een frequentie van één of twee dagen per week, maar we zullen ze tevens aanvullen om die leefruimtes te creëren. Ruimtes waar de werknemers met elkaar verbinden.

Met nog meer hoogte zeggen wij vandaag tegen onszelf dat er gebieden zijn waar de huren zeer duur zijn, zoals de ultra-stedelijke centra, maar dat wij met het gebruik van thuiswerken misschien een beetje kunnen uitwijken, een hoofdkantoor kunnen creëren waar wij een goedkopere huur per vierkante meter zullen betalen, met meer oppervlakte, waardoor wij in het imago van het bedrijf kunnen staan. Dit ligt meer in de lijn van de Vastgoedfondsen, want als wij kijken naar de activa van de CORUM Vastgoedfondsen, dan zien wij dat deze vaak bestaan uit grote bedrijven die in de periferie zijn gevestigd, met zeer lange huurcontracten en een hoge mate van huurzekerheid.

Er zijn dus twee begrippen die niet met elkaar mogen worden verward. Het eerste is de wens van de ondernemingen, in de huidige context, om te besparen en de huurlasten te verlagen.

Maar wat we ook in het algemeen kunnen vaststellen, of het nu gaat om werknemers, ambtenaren en bedrijven of administraties, mensen willen samenkomen om ervaringen uit te wisselen. De beroepswereld is immers een plaats van socialisatie en daar is een groot gebrek aan.

Door

Philippe Cervesi

CORUM-aandelen zijn een vastgoedbelegging. Zoals geldt voor elke vastgoedbelegging, betreft ook dit een belegging op lange termijn met een beperkte liquiditeit. Wij adviseren een beleggingshorizon van 10 jaar. Er bestaat allereerst een risico op kapitaalverlies. Bovendien zijn het belegde kapitaal en de inkomsten niet gegarandeerd en afhankelijk van de ontwikkeling van de vastgoedmarkt en de wisselkoersen. CORUM Asset Management garandeert de terugkoop van uw aandelen niet. Tot slot, zoals geldt voor elke belegging, zijn de prestaties uit het verleden geen garantie voor de toekomstige prestaties.

De vastgoedfondsen CORUM Origin, SCPI-visum nr. 12-17 van de AMF van 24 juli 2012 ; CORUM XL, SCPI-visum nr. 19-10 afgegeven door de AMF op 28 mei 2019 en EURION, SCPI-visum nr. 20-04 afgegeven door de AMF op 21 januari 2020 worden beheerd door CORUM Asset Management, een Franse “Société par Actions Simplifiée” (SAS) met een aandelenkapitaal van € 600.000, RCS Paris nr. 531 636 546, hoofdkantoor gevestigd te 1 rue Euler 75008 Parijs, goedgekeurd door de AMF (Autorité des marchés financiers, 17 place de la Bourse 75082 Paris Cedex 2) op 14 april 2011 onder nummer GP-11000012 en krachtens de AIFM 2011/61/EU-richtlijn. Zij worden uitgegeven door CORUM L'Épargne, SAS met een maatschappelijk kapitaal van € 100.000, RCS Paris nr. 851 245 183, statutaire zetel 1 rue Euler 75008 Parijs, ingeschreven bij de ORIAS onder nummer 20002932 (www.orias. fr) in haar hoedanigheid van financieel beleggingsadviseur, lid van de CNCIF, een door de AMF erkende kamer, als bank- en betalingsagent, als tussenpersoon in verzekeringen en als algemeen verzekeringsagent onder toezicht van de ACPR, 4, place de Budapest CS 92459 75436 Paris Cedex 9. CORUM Investments is een merknaam van CORUM Asset Management.